نقش دیوان عدالت اداری در تحقق و تضمین حقوق شهروندی

Authors

  • رسول یزدانی دانشجوی دکتری رشته حقوق عمومی ،دانشگاه ازاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران. [email protected]
Abstract:

حقوق شهروندی به معنای مجموعه‌ای از حقوق و تکالیف که در جامعه مدرن امروزی متوجه شهروندی می‌باشد همیشه در معرض تعدی و تجاوز از سوی حکومت‌ها بوده است. در ایران در راستای تحقق و تضمین این حقوق به موجب اصل 172 قانون اساسی مرجعی تحقیق عنوان دیوان عدالت اداری به منظور رسیدگی به شکایات و تظلمات مردم علیه تصمیمات مأمورین و اعمال خلاف قانون سازمان‌های اداری تشکیل شده است. این دیوان ریشه در شورای دولتی فرانسه دارد. قانونگذار قبل از انقلاب اسلامی نیز به تقلید از شورای دولتی فرانسه تأسیس شورای دولتی را تصویب نمود لکن بنا به دلایلی این شورا در آن زمان توفیق بدست نیاورد. بررسی کارایی که از دیوان عدالت اداری صادر شده است نشان می‌دهد این مرجع بیشتر رویکرد شهروند محور دارد تا دولت محور و در این راستا نقاط قوت بسیار زیادی دارد. هر چند بدلیل چالش‌های و مواقع قانونی و رویه‌ای فرا روی خود هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب جهت ایفای این نقش فاصله زیادی دارد. بنابر این با توجهبه اصل حاکمیت قانون، مراجع اداری مکلف اند در چارچوب قوانین و مقررات تصمیم‌گیری کنند. در قوانین و مقررات برای تصمیم گیری مراجع اداری بایسته‌های در نظر گرفته شده است که رعایت نکردن آنها، موجب نقض این تصمیمات خواهد شد. در نظام حقوقی ایران، دیوان عدالت اداری مرجع قضایی نظارت بر رعایت بایسته‌های مذکور توسط مراجع اداری است و نظارت قضایی بر تصمیمات اداری شخصی، در صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری قرار دارد. این مقاله در پی‌پاسخ به این پرسش است که شعب دیوان عدالت اداری چه بایسته هایی را برای تصمیم‌گیری اداری جهت تحقق و تضمین حقوق شهروندی ضروری دانسته‌اند. شعب دیوان عدالت اداری در راستای انجام وظیفه ی مذکور، در آرای صادره‌ی خود، بایسته‌هایی را که مرجع اداری ملزم به رعایت آن در تصمیمات خود است، از جمله قانونی بودن، برابری و عدم تبعیض، مستند و مستدل بودن تصمیمات اداری، مورد توجه قرار داده و تصمیمات اداری را در صورت رعایت نکردن آنها نقض کرده‌اند چرا که موجب نقض حقوق شهروندی خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی

با توجه به اینکه موضوع پژوهش، بررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی استدر ابتدا به تعریفی از مفهوم حقوق شهروندی اشاره شده است و در ادامه به بررسی جایگاه حقوق شهروندی در منابع رایج داخلی و خارجی و نیز قابلیت تطابق این منابع با یکدیگر پرداخته شده است. سپس به سه مورد از مؤلفه های مهم حقوق شهروندی اشاره شده و به دنبال هر یک از این مؤلفه ها، نمونه ای از آراء هیأت عمومی دیوان راجع به آن مؤ...

نقش آراء دیوان عدالت اداری در تضمین و توسعه حقوق شهروندی

از یک سو امروزه موضوع حقوق شهروندی و مسایل پیرامون آن در سراسر جهان از اهمیت و جذابیت ویژه ای برخوردار است ،از سوی دیگر همواره بیم تعرض به حقوق شهروندان از ناحیه دولت و دستگاه های اجرایی وجود دارد و به علت این مهم، کشورها سازوکارهای مختلفی را در جهت صیانت از «حقوق و آزادی های فردی» در هنجارهای حقوقی تدوین نموده اند ،بدین سان در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز دیوان عدالت اداری در راستای تحقق حقوق ...

تضمین نسل دوم حقوق بشر در رویه هیات عمومی دیوان عدالت اداری (1394 -1388)

اداره برای تمشیت امور، صلاحیت‌های مختلفی دارد که از مهم ترین آنها، مقررات‌گذاری است. صلاحیتی مستعد نقض حق‌ها و آزادی‌ها که نظام کنترل قضایی و در ایران، دیوان عدالت اداری‏‏ برای مهار آن، تأسیس شده. دراین نوشتار، رویه هیأت عمومی دیوان از 1388تا 1394 بررسی و رأی‌های صادره در مقام حمایت از حق‏‌های نسل دوم حقوق بشر استخراج و تحلیل شده‌اند. از این رو، مسأله پژوهش این بوده که در سال‌های مذکور، تا چه ح...

full text

بررسی رویه قضایی دیوان عدالت اداری در تضمین حقوق ایثارگران

بررسی علل ایثارگران در دیوان عدالت اداری و لزوم توجه به این قشر آسیب دیده با دیدگاه حمایتی در رسیدگی های قضایی

کارنامه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از 1388 تا 1394 در ترازوی حقوق شهروندی (حقوق مدنی و سیاسی)

Administrative bodies can simply be regulated by the rules and regulation, because of their extensive jurisdiction and authority, various violations of citizenship rights. In this regard, the judicial control system and in Iran, the Administrative Justice Court to restrict the authority of the Administration. One of the most important elements of the Administrative Justice Court is the Justice ...

full text

نقش دیوان عدالت اداری در توسعه و حمایت از حقوق بشر

هدف اصلی دیوان عدالت اداری کنترل اعمال حاکمیّتی و مهار قدرت به منظور حمایت وصیانت از حقوق مردم است. یکی از راهکارها برای رسیدن به این هدف، تحقق اصل حاکمّیت قانون و پاسخگویی مسئولان می باشد دستیابی کامل به این اصول تنها با تشکیل دولتی قانون مدار امکان پذیر است. استقرار چنین دولتی نیز بدون حق دسترسی مردم به دادگاه¬های صالح امکان پذیر نمی باشد. بر این اساس در این مقاله به این پرسش پاسخ داده شده است ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue شماره 4(پیاپی38)

pages  67- 98

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023